(Ծննդյան 100-ամյակի առթիվ)
Երեսուն տարեկան հասակում միայն նրան հաջողվեց պոկվել թուրքական ոստիկանության ճանկերից, ուղևորվել Թիֆլիս, այնուհետև Պետերբուրգ` սովորելու։ Դեռ Վանում, պատանի, դպրոցում նկարում էր և ձեռք էր բերել «նկարչի» համբավ։ Թերլեմեզյանը դեռևս աշակերտական նստարանից երազում էր նկարիչ դառնալ, նկարել շրջապատի մարդյկանց, հայրենի բնությունը, ազատ լինելով բոլոր տեսակի կաշկանդումներից, լինել ինքնուրույն։
Տարիներ անց, նրա հոգու խորքում հետզհետե ուժեղացող այդ հախուռն զգացումը երիտասարդ Փանոսին մղեց դեպի ազատասիրություն, ու ազատատենչ մարտիկը պայքարեց այն նվաճելու համար։ Եվ նա իր կյանքի տասը տարիները առանց վարանման, խիզախորեն դրեց իր ժողովրդի ազատագրության զոհասեղանին։
